POLITYKA OCHRONY DZIECI PRZED KRZYWDZENIEM W CENTRUM TERAPII I ROZWOJU DZIECKA CTRD
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1606).
Preambuła
Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez zespół CTRD w Katowicach jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Pracownicy CTRD traktują dziecko z szacunkiem oraz uwzględniają jego potrzeby. Celem Polityki jest ochrona dzieci. Niedopuszczalne jest stosowanie wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie.
ROZDZIAŁ I – OBJAŚNIENIE TERMINÓW
§ 1.
- Dziecko – dzieckiem jest każda osoba do momentu ukończenia 18 roku życia.
- Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym pracownika CTRD, lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie.
- Przemoc fizyczna – działanie wobec dziecka, które powoduje uraz fizyczny, na przykład: bicie go, szarpanie, popychanie, zadawanie bólu, grożenie, kopanie.
- Przemoc psychiczna – przewlekła, niefizyczna, szkodliwa interakcja z dzieckiem obejmująca zarówno działanie, jak i zaniechanie. Brak poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji, brak adekwatnej do potrzeb dziecka opieki, wsparcia i uwagi, manipulowanie dzieckiem, wikłanie dziecka w sprawy dorosłych; na przykład: niedostępność emocjonalna, ignorowanie potrzeb dziecka, zawstydzanie, upokarzanie, straszenie. Przemocą jest także nieodpowiednia socjalizacja, czy narażanie dziecka na bycie świadkiem przemocy.
- Przemoc seksualna – podział na przemoc seksualną z dotykiem i bez dotyku – każda czynność seksualna podejmowana z dzieckiem poniżej 15 roku życia, m.in.: zachęcanie dziecka do rozbierania się, zachęcanie dziecka do wysyłania nagich zdjęć, dotykania się w miejsca intymne, zwracanie uwagi na intymne miejsca dziecka, zawstydzanie dziecka tematyką seksualną, podglądanie, pokazywanie materiałów pornograficznych, ekshibicjonizm, grooming.
- Przemoc rówieśnicza – ze szczególnym uwzględnieniem formy przemocy online, na przykład: szydzenie z wyglądu, z choroby, z dysfunkcji, dysponowanie wizerunkiem bez zgody rówieśnika, namawianie do przestępstwa, wyśmiewanie, używanie przemocy fizycznej.
- Zaniedbanie – stałe/ciągłe niezaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka w tym potrzeb emocjonalnych, na przykład: zaniedbanie obszarów opieki zdrowotnej, edukacji, brak nadzoru w czasie wolnym, odżywiania czy zapewnienia bezpiecznych warunków życia.
- Personel – każdy pracownik CTRD, bez względu na formę zatrudnienia w tym współpracownik, stażysta, wolontariusz, pracownicy administracji i obsługi lub inne osoby, które z racji pełnionej funkcji lub zadań mają (nawet potencjalny) kontakt z dziećmi.
- Opiekun dziecka – osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny/rodzic zastępczy.
- Zgoda rodzica dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.
- Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.
- Współwłaściciele CTRD - Tamara Limańska - psycholog, Bogumiła Wilk - logopeda.
- Zespół Interwencyjny (doraźny) - tworzą współwłaściciele CTRD. W pracę zespołu może zostać włączony rodzic/opiekun prawny, a także przedstawiciele instytucji wspierających poradnię w szczególności pracownicy opieki społecznej, Policji i Sądu.
ROZDZIAŁ II – ROZPOZNAWANIE CZYNNIKÓW RYZYKA KRZYWDZENIA DZIECI I REAGOWANIE NA NIE
§ 2.
- Pracownicy CTRD posiadają niezbędną wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
- W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka, pracownicy CTRD podejmują rozmowę z rodzicami/prawnymi opiekunami, przekazując informacje na temat dostępnej formy wsparcia i motywowania ich do szukania pomocy.
- Pracownicy monitorują sytuację i dobrostan dziecka.
- Pracownicy znają i stosują zasady bezpiecznych relacji personel-dziecko i dziecko-dziecko ustalone w CTRD. Zasady stanowią Załącznik 1 do niniejszej Polityki.
- Osobami odpowiedzialnymi za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia są wszyscy pracownicy naszego Centrum.
- Osobą prowadzącą rejestr spraw zgłaszanych jest dyrektor CTRD.
- Informacje w rejestrze obejmują: datę, personalia osoby zgłaszającej, personalia dziecka, krótki opis sprawy, planowane kroki i ustalenia (Załącznik 2 – wzór rejestru).
- Rekrutacja pracowników placówki odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji personelu (zasady rekrutacji – Załącznik 3, oświadczenie pracownika o zapoznaniu się z Polityką i zobowiązaniu się do jej przestrzegania – Załącznik 4).
- Załączniki dostępne są w siedzibie CTRD.
ROZDZIAŁ III – PROCEDURY INTERWENCJI W PRZYPADKU KRZYWDZENIA DZIECKA
§ 3.
- W przypadku podjęcia przez pracownika placówki podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, pracownik ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji właścicielom CTRD.
- Z dzieckiem krzywdzonym pracownik pedagogiczny CTRD przeprowadza rozmowę, udzielając mu niezbędnego wsparcia
§ 4.
- Pedagog/psycholog/logopeda wzywa opiekunów dziecka, którego krzywdzenie podejrzewa, oraz informuje ich o podejrzeniu.
- W sytuacji gdy potencjalnym sprawcą krzywdzenia dziecka jest rodzic wyłącza się go z działań/spotkań/ustaleń. Wówczas rozmowy prowadzi się z drugim rodzicem/kuratorem rodziny.
- Jeżeli oboje rodzice są potencjalnymi sprawcami krzywdzenia dziecka i nie można wskazać opiekuna, który zagwarantuje dziecku bezpieczeństwo nawiązuje się współpracę z odpowiednimi służbami/instytucjami, aby zabezpieczyć dobro dziecka.
- Pedagog/psycholog/logopeda powinien sporządzić opis sytuacji szkolnej, przedszkolnej, żłobkowej i rodzinnej dziecka na podstawie rozmów z dzieckiem, nauczycielami, wychowawcą i rodzicami, oraz plan pomocy dziecku.
- Plan pomocy dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące:
1) podjęcia przez placówkę działań w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej instytucji;
2) wsparcia, jakie zaoferuje CTRD dziecku;
3) skierowania dziecka do specjalistycznej placówki pomocy dziecku, jeżeli istnieje taka potrzeba.
§ 5.
- W przypadkach bardziej skomplikowanych (dotyczących wykorzystywania seksualnego oraz znęcania się fizycznego i psychicznego o dużym nasileniu) właściciele CTRD powołują zespół interwencyjny, w skład którego mogą wejść: pedagog/psycholog/logopeda.
- Zespół interwencyjny sporządza plan pomocy dziecku, spełniający wymogi określone w § 4 pkt. 3 Polityki, na podstawie zebranych informacji.
- W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili opiekunowie dziecka, powołanie zespołu jest obligatoryjne. Zespół interwencyjny wzywa opiekunów dziecka na spotkanie wyjaśniające, podczas którego może zaproponować opiekunom zdiagnozowanie zgłaszanego podejrzenia w zewnętrznej, bezstronnej instytucji. Ze spotkania sporządza się protokół.
§ 6.
- Plan pomocy dziecku jest przedstawiany opiekunom z zaleceniem współpracy przy jego realizacji.
- Pracownik pedagogiczny CTRD informuje opiekunów o obowiązku placówki zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja lub sąd rodzinny, ośrodek pomocy społecznej bądź przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego – procedura „Niebieskiej Karty” – w zależności od zdiagnozowanego typu krzywdzenia i skorelowanej z nim interwencji).
- Po poinformowaniu opiekunów – zgodnie z punktem poprzedzającym – właściciel CTRD składa zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do Sądu Rejonowego wydziału rodzinnego i nieletnich, ośrodka pomocy społecznej lub przesyła formularz „Niebieska Karta – A” do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego.
- Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie poprzedzającym.
- W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili opiekunowie dziecka, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, należy o tym fakcie poinformować opiekunów dziecka na piśmie.
§ 7.
- Z przebiegu interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi Załącznik 5 do niniejszej Polityki. Kartę załącza się do teczki indywidualnej dziecka.
- Wszyscy pracownicy CTRD i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
ROZDZIAŁ IV– ZASADY OCHRONY WIZERUNKU DZIECKA
§ 8.
- CTRD zapewnia najwyższe standardy ochrony dzieci zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
- Placówka, uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka.
- Wytyczne dotyczące zasad publikacji wizerunku dziecka stanowią Załącznik 6 do niniejszej Polityki.
§ 9
- Upublicznienie przez pracownika placówki wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka (Załącznik 7 – wzór zgody). Dobrą praktyką jest również pozyskiwanie zgód samych dzieci.
- Pisemna zgoda powinna zawierać informację, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany (np. że umieszczony zostanie na stronie youtube.com w celach promocyjnych).
- Pracownikowi placówki nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie poradni bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.
- W celu uzyskania zgody, o której mowa powyżej, pracownik poradni może skontaktować się z opiekunem dziecka i ustalić procedurę uzyskania zgody. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna dziecka – bez wiedzy i zgody tego opiekuna.
- Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak: zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodzica lub opiekuna prawnego na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana.
ROZDZIAŁ V – ZASADY DOSTĘPU DZIECI DO INTERNETU ORAZ OCHRONY PRZED SZKODLIWYMI TREŚCIAMI
§ 10.
- CTRD, nie zapewnia dzieciom bezpośredniego dostępu do Internetu.
- Na terenie placówki dostęp do Internetu mają tylko pracownicy pedagogiczni CTRD wykorzystując do tego celu sprzęt zainstalowany w niej i to oni odpowiadają z treści udostępnione dzieciom na jej terenie.
- Pracownik placówki czuwa też nad bezpieczeństwem korzystania z Internetu przez dzieci jeśli podczas zajęć/badań dziecko korzysta z własnego sprzętu i prywatnego transferu danych.
- W przypadku znalezienia niebezpiecznych treści, informację o dziecku, które korzystało z komputera w czasie ich wprowadzania, wyznaczony pracownik przekazuje kierownictwu placówki, które aranżuje dla dziecka rozmowę z psychologiem lub pedagogiem.
- Pedagog/psycholog przeprowadza z dzieckiem, o którym mowa w punktach poprzedzających, rozmowę na temat bezpieczeństwa w Internecie.
- Jeżeli w wyniku przeprowadzonej rozmowy pedagog/psycholog uzyska informację, że dziecko jest krzywdzone, podejmuje działania opisane w rozdziale III niniejszej Polityki.
ROZDZIAŁ VI – MONITORING STOSOWANIA POLITYKI
§ 11.
- Osobą odpowiedzialną za Politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem w CTRD jest Tamara Limańska.
- Osoba, o której mowa w punkcie poprzedzającym, jest odpowiedzialna za monitorowanie realizacji Polityki, za reagowanie na sygnały naruszenia Polityki oraz za proponowanie zmian w Polityce.
- Osoba odpowiedzialna przeprowadza wśród pracowników CTRD raz w roku ankietę monitorującą poziom realizacji polityki. Wzór ankiety stanowi Załącznik 8 do niniejszej Polityki.
- Osoba odpowiedzialna za Politykę opracowuje wnioski i przedstawia zespołowi CTRD.
- W razie zaistnienia potrzeby współwłaściciele CTRD wprowadzają do Polityki niezbędne zmiany i ogłaszają pracownikom CTRD, dzieciom i ich opiekunom nowe brzmienie Polityki.
ROZDZIAŁ VII – PRZEPISY KOŃCOWE
§ 12.
-
Polityka wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia. Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla pracowników placówki, dzieci i ich opiekunów, w szczególności poprzez przesłanie jej tekstu drogą elektroniczną oraz poprzez zamieszczenie na stronie internetowej, a także wywieszenie w widocznym miejscu w siedzibie w wersji skróconej, przeznaczonej dla dzieci.